Wat houden curatele, bewind en mentorschap precies in?

Curatele, bewind en mentorschap zijn maatregelen voor mensen die onvoldoende voor zichzelf kunnen zorgen. De maatregelen zijn vooral bedoeld ter bescherming van de betrokkene tegen anderen die misbruik van de situatie kunnen maken.
De maatregelen zijn alleen mogelijk bij meerderjarigen. Totdat iemand achttien jaar is, zorgen de ouders of voogd voor de belangen van minderjarigen. De maatregelen kunnen wel al worden gevraagd, voordat iemand meerderjarig is. Ze gaan dan automatisch in op het moment dat die persoon meerderjarig wordt.
Als u zich afvraagt welke maatregel moet worden genomen, moet u precies nagaan waarvoor u de maatregel wilt aanvragen.

Er is een groot verschil tussen de drie maatregelen.

Curatele is de meest verstrekkende maatregel. Iemand die onder curatele is gesteld wordt handelingsonbekwaam en mag dus over bijna niets meer zelfstandig beslissen. De maatregel is nodig als iemand de gevolgen van zijn handelen in het geheel niet (meer) overziet.
Bij een bewind of een mentorschap blijft de persoon om wie het gaat handelingsbekwaam. De betrokkene mag bijvoorbeeld zelf, zonder toestemming van de bewindvoerders of kantonrechter, een testament maken. Het bewind is een financiële maatregel.
Gaat het om financiële handelingen die iemand niet (meer) kan overzien, dan is een bewind in beginsel een voldoende maatregel. Als iemand alleen niet (meer) over persoonlijke aangelegenheden kan beslissen, ligt een mentorschap meer voor de hand. De betrokkene kan dan zelf de financiële zaken blijven behartigen, of dat door familieleden laten doen.

Bewind                                                                                                                                                                                        Onderbewindstelling van goederen is bedoeld voor mensen die door uiteenlopende redenen tijdelijk of blijvend niet in staat zijn om hun financiële belangen te behartigen of problematische schulden hebben. Het is niet altijd nodig om alle goederen van iemand onder bewind te stellen. Soms kan er met een bewind over bijvoorbeeld het huis worden volstaan. Zijn de goederen van iemand geheel of gedeeltelijk onder bewind gesteld, dan mag diegene niet meer zelfstandig daarover beslissen. Hij mag bijvoorbeeld het huis niet verkopen zonder toestemming van de bewindvoerder. De bewindvoerder beslist daarover, zolang dat gaat, in overleg met de betrokkene. De bewindvoerder gaat ook over het beheer van de goederen. Bij het regelen van de financiële zaken van de betrokkene kan de bewindvoerder ook een belastingaangifte doen en (bijzondere) bijstand of huurtoeslag aanvragen.

Mentorschap
De instelling van mentorschap is bedoeld voor mensen die hun persoonlijke belangen (belangen die niet over geld en goederen gaan) niet meer kunnen behartigen. Het kan bijvoorbeeld gaan om dementerenden, (licht) verstandelijk gehandicapten en psychiatrische of comateuze patiënten.
U moet daarbij vooral denken aan beslissingen die moeten worden genomen over verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding. De mentor neemt dan, zoveel mogelijk samen met de betrokkene, de beslissing. Bijvoorbeeld als deze moet kiezen tussen wel of niet zelfstandig blijven wonen of als het gaat om een medische behandeling.

Curatele
De ondercuratelestelling is bedoeld voor mensen die zowel hun financiële als andere persoonlijke belangen niet meer kunnen behartigen. U kunt daarbij denken aan mensen met een psychiatrische aandoening. Ook noemt de wet als redenen voor ondercuratelestelling gewoonte van drank- of drugsmisbruik.
Het drank- of drugsmisbruik moet er dan wel toe leiden dat de belangen niet behoorlijk worden waargenomen of dat iemand  de veiligheid van hemzelf of anderen in gevaar brengt.
Iemand die onder curatele is gesteld, verliest zijn/haar handelingsbekwaamheid en kan dus niet meer zonder toestemming van de curator zelfstandig rechtshandelingen verrichten.



Op de internetsite www.rechtspraak.nl kun je aanvullende informatie vinden over de bovenstaande maatregelen.